حروف مشبهة بالفعل( قواعد درس اول عربی دوازدهم)

  باسمهتعالی             

حروف مشبهةبالفعل( قواعد درس اول عربی دوازدهم)

حروف مشبهةبالفعل عبارتند از : أنّ ، إنَّ ، کأَنَّ، لکنّ، لیتَ ، لعلَّ .

این حروف برسر جمله اسمیه می آیند ومبتدا را با عنوان اسم حروف مشبهة بالفعل » منصوب و خبر را مرفوع باقی می گذارند.    مانند : اللهُ علیمٌ »    إنَّ اللهَ علیمٌ»

إنَّ :حرفمشبهة بالفعل / اللهَ: اسم حرف مشبهه، منصوب /علیمٌ:خبر حرف مشبهه، مرفوع

الطالبونَمجتهدونَ»    إنّ الطالبینَ مجتهدونَ»

دقت کنیدکه علامت نصب ،در اسم جمع مذکر سالم ینَ» است

همچنین علامتنصب در اسم مثنی ، ینِ» است.

علمتُ أنَّالنصرَ قریبٌ (دانستم كه پیروزی نزدیك است).

قلتُ إنَّ الكتابَ نافعٌ (گفتم كه كتاب سودمند است).

نکته : تفاوتإنَّ با أنَّ چیست ؟ اگر به مثالهای بالا دقت کنید می بینید که إنّ در ابتدایجمله و أنَّ در وسط جمله می آید»

نکته:أنّ نمی تواند اول جمله بیاید و همچنین بعد از مشتقات قالَ(قیل ، قُل و .) از إنَّاستفاده می کنیم.

كأنَّ

كأنَّ» برایتشبیه به كار می‌رود و معنای آن گویی كه، مثل اینكه، انگار كه» می‌باشد.

مثال: كأنَّالممرِّضَةَ اُختُ المریض (گویی كه پرستار خواهر بیماراست).

لیتَ( تمنی، آرزوی محال) /  لعلَّ ( رجاء ،آرزویممکن)

لیتَ»  برای بیان آرزو و تمنّی (= ای كاش) و لعلَّ» بیانامیدواری و گمان (= شاید، امید است که) به كار می‌روند، مثال:

لیتَ البیتَ واسعٌ (ای كاش خانه ،بزرگ بود).

لَعَلَّ الفرجَ قریبٌ (شاید گشایش، نزدیك باشد).

درعربی به لیت»، حرف تمنّی» و به لعلَّ» حرف رجاء» گفته می‌شود.

لكنَّ

به لكنَّ»حرف استدارك می‌گویند برای رفع ابهام می آید. مثلاً در جمله الكتاب صغیرٌ ولكنّه مفیدٌ»اگر گوینده تنها به جمله الكتاب صغیرٌ» اكتفا كند، ممكن است این توهم را برای شنوندهپدید آورد كه كتاب به جهت حجم اندكش سودمند، نیست، از این رو با اضافه كردن جمله لكنّهمفیدٌ» درصدد از بین بردن این توهم است.

نکته : اسم حروف مشبهة بالفعل، به دو صورت می آید.

1-   ضمیر متصل. مانند : انتَ عالمٌ »  = إنّکَ عالمٌ (انتَ :ضمیر منفصل =کَ :ضمیر متصل).

إنّ : حرف مشبهة بالفعل / کَ :  اسم حرف مشبهه/   عالمٌ: خبر حرفمشبهه، مرفوع

پساگر مبتدا، ضمیر بود ، ضمیر متصل متناسب با آن، به حروف مشبهه ، می چسبد.

2- به صورتاسم ظاهر

أحسَنُ الحَسَنِحُسنُ الخُلقِ

إِنَّ أحسَنَ الحَسَنِ حُسنُ الخُلقِ: به راستی که نیکوترین نیکیها ، خلق نیکو است.

لا نفی جنس

لای نفی جنسمبتدا را با عنوان اسم لا نفی جنس،فتحه می دهد  و خبر را مرفوع باقی می گذارد.( گاهی خبر لا نفی جنس، حذف میشود)

لا سیفَ أقطعُ من الحقِّ. ( هیچ شمشیری بُرنده تر از حق نیست)

لا شئَ أضرُّ من الجهلِ. ( هیچ چیزی زیانبخش تر از نادانی نیست)

دقت کنید :بعد از لا نفی جنس ، اسم می آید.

اسملای نفی جنس 3 ویژگی دارد

1- فتحه  می گیرد.

2-  تنوین و الف و لام نمی گیرد

نکته: در ترجمه جمله ای که با لا نفی جنس شروع شده از هیچنیست(یا معادل نیست) »استفاده میکنیم

درسالهای گذشته با چند نوع لا» آشنا شدید :

1-  لای نهی: که فعل مضارع را مجزوم (ساکن یا حذف ن)می کند .

       مانند : لا تُشرکْ بالله ( لقمان /13)    به خداوند شرک نَوَرز.

   لا تَکْتُبْ علی  الجدار: روی دیوار ننویس.

لاتَکْتُبوا : ننویسید.

2- لای نفی: برسر فعل مضارع می آید  و ترجمه فعل رامنفی میکند.

                مانند :   زیدٌ لا یأکُلُ و لا یشربُ ( زید نمی خورَد ونمی نوشد)

دقتکنید : بعد از لا نفی و لا نهی ، فعل می آید.

2-   حرف جواب : در جواب حروف استفهام می آید.

أ أنتَ كَسَرْتَ اُّجاجَ ؟   لا ››

حال و صاحب حال عربی دوازدهم

پاسخ به سوال دانش آموز

قواعد درس ششم دهم و درس پنجم یازدهم